SZKLANE NIEZNANE. PROJEKTANCI KROSNA. Wszewłod Sarnecki, Jan Siedlecki, Beata Szajna

SZKLANE NIEZNANE. PROJEKTANCI KROSNA. Wszewłod Sarnecki, Jan Siedlecki, Beata Szajna

Otwarcie wystawy i spotkanie z Beatą Szajną: Noc Muzeów, 17.05.2025, godzina 16.00 

Od 101 lat ręcznie formowane szkło z Krosna cieszy się niesłabnącą popularnością w kraju i za granicą. Cenione jest ze względu na doskonałą jakość oraz podążające za aktualną modą wzory.

Wyroby Krośnieńskich Hut Szkła zdobyły ponad 100 prestiżowych nagród na konkursach w Polsce i za granicą. Trafiając na rynki ponad 70 krajów na całym świecie, są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych polskich towarów. Ich autorami są utalentowani projektanci szkła zatrudnieni w biurze projektowym huty, m.in. WSZEWŁOD SARNECKI, JAN SIEDLECKI, BEATA SZAJNA. Ich dorobek jest znaczny i ważny dla polskiego designu.

Na liście najsłynniejszych „klientów” krośnieńskiej marki znajdują się m.in. królowa brytyjska Elżbieta II, król Hiszpanii Juan Carlos, cesarski dwór Japonii, szach Iranu Reza Pahlavi, Michaił Gorbaczow, arabscy szejkowie. Krośnieńskie szkło trafia także do hoteli i restauracji na całym świecie oraz linii lotniczych, m.in. Singapore Airlines, a od niedawna jest obecne na pokładach PLL LOT w klasach Biznes i Premium Economy.

Nic więc dziwnego, że od wielu lat światowi giganci w zakresie produkcji szkła właśnie krośnieńskim hutom zlecają wykonanie swoich wiodących kolekcji, a także powierzają tutejszym projektantom opracowanie nowych wzorów. Wśród nich są m.in. liderzy rynku wnętrzarskiego, jak Lehmann czy Crate & Barrel, Duka, Reserved Home czy koncerny alkoholowe.

Jednak krośnieńskie szkło to nie tylko piękne karty zapisane w historii polskiego przemysłu.
Tworzone w Krośnie, z pozoru zwykłe przedmioty dekoracyjne czy użytkowe (kieliszki, karafki, wazony, misy) były i są tak naprawdę dziełami sztuki użytkowej.

WSZEWŁOD SARNECKI

Uczył się w Liceum Rzemiosł Artystycznych w Czerniowcach na Ukrainie. W 1953 roku dołączył do rodziny, która w ramach repatriacji trafiła do Polski. Pracował w Zakładach Porcelitu Stołowego „Tułowice”w Tułowicach. W 1965 roku ukończył Wydział Ceramiki i Szkła Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie: Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta) we Wrocławiu.

Pracował jako główny projektant w Krośnieńskich Hutach Szkła, 1964–1973. Utworzył tam nowoczesną pracownię projektową wzorowaną na zachodnioeuropejskich zakładach, składającą się z przeszkolonego zespołu hutników. Współpracował z Centralą Handlu Zagranicznego „Minex”, co umożliwiło mu podróże po całym świecie. Jego prace są idealnym przykładem szkła artystycznego tworzonego w zakładzie przemysłowym.

Był wielokrotnie nagradzany, zdobył m.in. Złotego Merkurego dla Krośnieńskich Hut Szkła w zakresie wzornictwa i estetyki produkcji przemysłowej. Zaprojektował zestawy olimpijskie z okazji olimpiad w Meksyku, 1968, oraz w Monachium, 1972.

W 1973 roku przeniósł się do rodziny do Warszawy. Przez półtora roku pracował jako konserwator przy odbudowie Zamku Królewskiego. W 1975 roku podjął pracę w CHZ „Minex”. Na 400 m2 zorganizował wzorcownię, w której prezentowane były wyroby polskich hut szkła.

Oprócz nadzorowania pracy w „Minexie” jeździł po Polsce, gdzie pomagał tworzyć wzorcownie handlowe, oraz po świecie, tworząc w różnych krajach krótkoterminowe wzorcownie promocyjne, a także, corocznie, kilkanaście wystaw polskiego szkła i ceramiki.

W 1985 roku zrezygnował z pracy w „Minexie” i urządził własna pracownię w Warszawie. Nadal zajmował się projektowaniem szkła, wykonywał mozaiki ceramiczne, renowował żyrandole i zabytkowe meble, malował obrazy. Brał także udział w plenerach szklarskich w Polsce i za granicą, zdobywał nagrody. W 2022 roku otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis.”

Prace Wszewłoda Sarneckiego wystawiane były w Polsce i na świecie znajdują się w polskich i zagranicznych kolekcjach.

JAN SIEDLECKI

Dyplom z wyróżnieniem na Wydziale Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych (obecnie: ASP im. Jana Matejki) w Krakowie, 1973.

W latach 1973–2008 pracował w krośnieńskiej hucie (obecnie Krosno Glass S.A.) na stanowisku specjalisty projektanta szkła.

Stworzył, wg własnych obliczeń, prawie 40 000 projektów. Wiele z nich zdobyło nagrody i wyróżnienia, m.in.: I nagroda za projekt szkła stołowego Refiex, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Warszawa, 1988; nagroda główna (ex aequo) w konkursie projektantów CEVIDER, Walencja, Hiszpania, 1991, 1993; Znak „Dobry Wzór 96”, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Warszawa, 1997; złoty medal DOMEXPO na 99 Międzynarodowych Targach Poznańskich, Poznań, 1999; Godło Promocyjne Prezydenta RP „Teraz Polska” dla zestawu dla napojów Mono, 1999. Zestaw Mono został pokazany na wystawie „Rzeczy pospolite: polskie wyroby 1899–1999” w Muzeum Narodowym w Warszawie w 2000 roku, prezentującej prace 120 polskich projektantów. Udział w 11 wystawach indywidualnych w Polsce, Norwegii, USA oraz w 28 wystawach zbiorowych w Polsce, Niemczech, Szwajcarii, Czechosłowacji (obecnie: Słowacji) i Hiszpanii. 

Prace w kolekcjach muzealnych i prywatnych, m.in. w Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu i Muzeum Podkarpackim w Krośnie. Wykonane przez Siedleckiego szklane unikaty (wazon i szklanka) trafiły do zbiorów Corning Museum of Glass w Nowym Yorku, USA, 1977.

Po zakończeniu pracy w KHS Krosno tworzy unikatowe obiekty ze szkła, rysunki, grafiki, prace malarskie; zajmuje się też fotografią.

BEATA SZAJNA

Ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Rzeszowie, 1989. Dyplom na Uniwersytecie Rzeszowskim na Wydziale Sztuki, 2012. 

Od 1998 roku zatrudniona w Krośnieńskich Hutach Szkła (obecnie Krosno Glass S.A.) na stanowisku specjalista projektant. Zajmuje się projektowaniem szkła, tworzy kolekcje autorskie oraz projekty na zamówienie klientów z całego świata. Jej prace były prezentowane na ok. 30 wystawach zbiorowych i targach na terenie Polski, Niemiec, Austrii, Włoch, Francji, Stanów Zjednoczonych, Anglii, Izraela i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Są również częścią stałej ekspozycji Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie; w 2019 roku prezentowała tam swoje projekty na wystawie indywidualnej.

Laureatka licznych nagród i wyróżnień, m.in. „Złote Ville” za zestaw szkła artystycznego Molly, 2014; Laur Klienta, 2011; Dobry Design za Karafkę Vinoteca, 2015.

Jej wazon Samara, zaprojektowany na Targi we Frankfurcie w 2005 roku, został zaprezentowany na wystawach w Mediolanie, 2019, i Dubaju, 2021 i był jednym z najchętniej kupowanych produktów Krośnieńskich Hut Szkła w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku – wyprodukowano i sprzedano ponad 25.000 sztuk wazonów.

Jest aktywna również w dziedzinie sztuk wizualnych (m.in. malarstwie i rysunku). Częstym tematem jej prac są ptaki. Należy do Grupy Ornitologicznej, z którą przemierza liczne tereny Polski w poszukiwaniu najrzadszych i najciekawszych gatunków ptaków.