Szukając Marilyn

Moda lat 50. i 60. w fotografii Miltona Greena, Wojciecha Plewińskiego i Tadeusza Rolke.
Kurator: Waldemar Plusa

ul. Skałeczna 5, Kraków – 17.03.2017 – 5.04.2017
otwarcie wystawy: 19.03.2017, godzina 15.00

Trzej wybitni artyści: Milton Greene, Tadeusz Rolke i Wojciech Plewiński publikowali swoje fotografie w tym samym czasie, w latach 50. i 60. XX wieku.

Millton Greene utrwalał kobiece piękno w Ameryce pełnej rosnącej powojennej zamożności i wolności. Wojciech Plewiński i Tadeusz Rolke Rolke fotografowali kobiece ciało w stalinowskiej Polsce, w której codziennością były aresztowania, wyroki i niepewność jutra.  

Milton Greene, 1922, swoje najważniejsze zdjęcia opublikował w "Harper’s Bazar", "Vogue", "Look" i w "Life Magazine", Fotografował m.in. Elizabeth Taylor, Franka Sinatrę, Audrey Hepburn, Grace Kelly, Ave Gardner, Sammy Davis, Jr., Catherine Deneuve, Marlene Dietrich, Judy Garland. I, oczywiście, Marilyn Monroe.

Wojciech Plewiński, 1928, związał swoje profesjonalne życie z Krakowem, z którego pochodzi. W latach 50. rozpoczął współpracę z wydawanym w Krakowie tygodnikiem “Przekrój”, na którego okładki wykonał setki zdjęć pięknych i interesujących dziewczyn, słynnych "kociaków".

Tadeusz Rolke, 1929, publikował w tygodnikach „Stolica” i „Świat” oraz w miesięcznikach „Polska” i „Ty i Ja”. Fotografował modę także dla „Przekroju”. Jego ulubioną modelką była Lucy, a przed jego obiektywem stawały gwiazdy tamtych lat, m.in. Elżbieta Czyżewska, uchodząca za polską Marilyn Monroe.

Czy amerykański „ideał” Marilyn Monroe, który uczynił sławnym na całym świecie Miltona Greena, stanowił dla Wojciecha Plewińskiego i Tadeusza Rolke inspirację? Dlaczego Marilyn Monroe zainspirowała Greena?

Dlaczego Greene, Rolke i Plewiński „szukali” Marilyn? 

Mam nadzieję, że wystawa „Szukając Marilyn” w jakiś sposób odpowie na te pytania. Serdecznie zapraszam do Krakowa, do Galerii BB.

Waldemar Plusa

MILTON H. GREENE – 1922–1985
Urodził się w 1922 roku w Nowym Jorku w rodzinie żydowskiej. Zainteresował się fotografią jako nastolatek – pierwsze zdjęcia wykonał w wieku 14 lat. Zrezygnował ze studiów i już w wieku 23 lat zyskał przydomek „cudownego chłopca kolorowej fotografii”. Portretował największe gwiazdy lat ‘50. i ‘60., m.in.: Franka Sinatrę, Audrey Hepburn, Grace Kelly, Marlenę Dietrich,Elizabeth Taylor, Avę Gardner, Catherine Deneuve, Judy Garland i Marlona Brando.

Publikował m.in. w pismach "Look”, "Harper’s Bazaar” i "Vogue”. W latach 1949–1957 zawodowo i prywatnie związał się z Marilyn Monroe. Jako jej ulubiony fotograf, przyjaciel i doradca, był współtwórcą wizerunku aktorki i jej legendy. Zrobił tysiące zdjęć Marilyn, w tym wiele podczas 53 sesji z aktorką, m.in. jej niepowtarzalne ujęcia w sytuacjach prywatnych.  

W latach 1953–1957 Marilyn mieszkała z rodziną Greenów w Connecticut. W tym czasie rozstała się z wytwórnią 20th Century Fox i z Miltonem założyła firmę produkującą filmy – MM Productions. Efektem ich wspólnej pracy były filmy „Przystanek autobusowy” i „Książę  i aktoreczka”.

Zdjęcie Marilyn Monroe, ubranej w strój baletnicy, wykonane przez Greena w 1954 roku, zostało uznane przez magazyn ”Time Life” za jedno z trzech najbardziej popularnych fotografii XX wieku.

Greene umarł w 1985 roku z powodu chłoniaka w szpitalu w Los Angeles. Rodzina rozsypała jego prochy nad Oceanem Spokojnym. 

WOJCIECH PLEWIŃSKI
Urodził się 31 sierpnia 1928 roku w Warszawie. Mieszka w Krakowie. 

Z wykształcenia jest architektem – w 1955 roku uzyskał dyplom na Politechnice Krakowskiej. Studiował również na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 

Fotografią zainteresował się w czasie studiów; w 1955 roku został przyjęty do Związku Polskich Artystów Fotografików. Dwa lata później rozpoczął współpracę z tygodnikiem „Przekrój”. Pracował w nim jako jedyny fotograf na etacie aż do 1990 roku, gdy redakcja przeniosła się do Warszawy. Jego fotografie znalazły się na ponad 500 okładkach „Przekroju”. Współpracował również z Wydawnictwem Muzycznym (1950–1960) oraz "Tygodnikiem Powszechnym".

Jest autorem zdjęć do ponad 700 spektakli teatrów krakowskich: Rapsodycznego, im. Juliusza Słowackiego, STU, Ludowego oraz Teatru Starego, w którym to,  na przestrzeni 40 lat,  udokumentował niemal wszystkie spektakle. Współpracował z teatrami spoza Krakowa – w jego archiwum znajdują się zdjęcia dokumentujące niemal cała historię powojennego teatru polskiego. Fotografował także ludzi tworzących życie artystyczne Krakowa.

Wybitny polski artysta fotografik, wielokrotnie nagradzany za fotografie. Jego prace znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi i Muzeum Narodowego we Wrocławiu. 

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Krzyżem Zasługi. 

więcej: culture.pl/pl/tworca/wojciechplewinski
weekend.gazeta.pl/weekend/1,152121,20252963,najslynniejsza-fotograficzna-rodzina-w-polsce-wojciech-plewinski.html

TADEUSZ ROLKE
Urodził się w 1929 w Warszawie. Jeden najwybitniejszych autorów w historii fotografii polskiej, prekursor polskiej fotografii reportażowej. Znany także jako fotograf mody oraz twórca fotografii kreacyjnej.

W czasie wojny, jako nastolatek, był członkiem Szarych Szeregów. Po upadku powstania warszawskiego trafił jako gastarbeiter do Niemiec. Po powrocie do Polski studiował historię sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz na Uniwersytecie Warszawskim. W 1951 roku został aresztowany i skazany na siedem lat "za przynależność do nielegalnej organizacji i za przechowywanie nielegalnych materiałów z ambasady". W 1955 roku, dzięki amnestii, wyszedł na wolność, jednak  z „wilczym biletem” nie mógł kontynuować studiów. Zatrudnił się w Polskich Zakładach Optycznych w Warszawie. Jednocześnie rozpoczął współpracę ze Światem Młodych” i ze „Stolicą”, gdzie w 1956 roku otrzymał etat fotografa. W 1960 roku przeniósł się do miesięcznika „Polska”.

W 1970 roku wyjechał na dziesięć lat do Niemiec – fotografował dla takich czasopism, jak „Stern”, „Der Spiegel”, „Die Zeit”. Po powrocie do Polski nadal pracował dla pism niemieckich – hamburskiego "Art" i "Brigitte". W latach 90. krótko współpracował z "Magazynem Gazety Wyborczej" – Agora, wydawca "Gazety", kupiła jego archiwum fotografii.
Archiwum Tadeusza Rolke składa się z 62 000 negatywów i 4 000 slajdów. W 2013 roku ukazał się film dokumentalny o artyście pt. „Dziennik z podróży” w reżyserii Piotra Stasika.

Odznaczony Złotym Medalem Zasłuzony Kulturze Gloria Artis w 2010 roku. 

Więcej:  culture.pl/pl/tworca/tadeusz-rolke